YÖRÜKLÜK * 9 *
Yörüklerde aşağıdan yukarıya olan yapılanma şu şekildedir:
- Aile
- Sülale
- Oymak (Aşiret)
- Oba
- İl
- Devlet
Devlet olmanın aşamaları ve ana başlıkları bu şekildedir. Günümüzde insanların yaşam alanlarını, geleneklerini, göreneklerini ve adetlerini yaşamak, yaşatmak için oluşturdukları kurallar vardır. Yörüklerin de kendi gelenek-görenek ve adetlerini yaşayabilmek için kuralları bulunmaktadır. Yörük’ü bu kurallar çerçevesinde ele alırsak Yörük topluluklarında en önemli husus aile kavramıdır. Yörükler, geleneklerine bağlı, kuralı ve töresi olan bir toplumdur.
Birinci kural ailedir. Yörüklerde aile, geniş olur; üç nesil bir arada yaşayabilir. Dede-ebe, oğlan-gelin, torunlar ve torunların eşleri… Buradan şunu anlıyoruz: Aile demek bir haneden oluşan yapı değil. Aile dört beş haneden oluşuyor.
Aileden sonra sülale gelir. Sülale de yüzlerce aileden oluşan bir topluluktur. Bu topluluklar büyüdükçe isimleri değişir. Örneğin Karakeçili, Karakoyunlu, Çarık, Çakal, Horzum, Havuç, Narıncalı gibi… Bu aile ismi örnekleri çoğaltılabilir.
Yüzlerce sülalenin oluşmasına da oymak adı verilir. Onlarca oymağın bir araya gelmesinden ise oba meydana gelir. Onlarca oba da bir araya gelerek devleti oluşturur. Bu gelenek ve toplumsal yapı, tarihten günümüze bu şekilde süregelmiş. Türkler tarihte, bize öğretilene göre 1071 yılında Malazgirt’ten Anadolu’ya girdiğinde ilk ilimiz Ahlat, ilk devletimiz de Anadolu Selçuklu Devleti olmuş.
Bu geleneği günümüze uyarlarsak ailenin birliğinden köy oluşuyor. Köylerin oluşumundan belde (nahiye) oluşur.
Köy ve beldelerin bir araya gelmesiyle de ilçe teşkil olunur. İlçelerin bir araya gelmesiyle ise il oluşur. İllerin birleşmesinden de devlet oluşuyor. Yörükler, bulundukları ve bağlı oldukları devletine her zaman sahip çıkmıştır.
Vergisini vermiş, otlak bedelini ödemiş ve askerliğini yapmıştır. Yörükler isyankâr değildir. Eğer işler kötü giderse, yönetim kötü olursa, devletini yönetenler adil bir yönetim sağlayamazlarsa gereğini de yaparlar.