– Norveç DışiÅŸleri Bakanı Anniken Huitfeldt, 15 Haziran’da Ankara’ya yaptığı resmi ziyareti, ikili iliÅŸkileri, 10 Temmuz’da BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) yapılacak Suriye’ye yönelik yardımın uzatılması oylamasını ve Ukrayna-Rusya Savaşı’nın enerji alanında yarattığı geliÅŸmeleri AA muhabirine deÄŸerlendirdi.
Avrupa BirliÄŸi’nin (AB) Rus gazına olan bağımlılığını azaltmayı hedeflemesine Batı Avrupa’nın en büyük petrol ve gaz üreticisi Norveç’in nasıl katkı sunacağına iliÅŸkin soruyu Huitfeldt, “Ukrayna’daki savaÅŸ, dünya enerji piyasalarını etkiliyor. SavaÅŸ, AB’yi Rusya’nın enerjisine bağımlılığını mümkün olan en kısa sürede azaltmak için özel önlemler almaya yöneltti. Bu olumlu bir geliÅŸme.” ÅŸeklinde yanıtladı.
Huitfeldt, “Norveç, Avrupa’ya güvenilir ve istikrarlı biçimde petrol ile gaz tedarikçisi olmaya devam edecek.” dedi.
Polonya BaÅŸbakanı Mateusz Morawiecki’nin, Norveç’in petrol ve gaz fiyatları yükselirken elde ettiÄŸi “fazla” karı paylaÅŸması gerektiÄŸi ÅŸeklindeki açıklamalarını not ettiklerini aktaran Huitfeldt, “Norveç’in Ukrayna’ya olan taahhütlerinden şüphe etmek için hiçbir neden yok. Åžimdiye kadar, biz en büyük bağışçılar arasında yer aldık ve Ukrayna ile komÅŸu ülkelerdeki insani krize 2,1 milyardan fazla Norveç kronu (yaklaşık 3,6 milyar TL) ayırdık. Mali katkı, insani yardım ve Ukrayna’nın yeniden inÅŸası için daha fazla katkıda bulunmaya hazırız.” ifadelerini kullandı.
Bunun yanında savaşın Avrupa’daki yeÅŸil geçiÅŸi hızlandırabileceÄŸini kaydeden Huitfeldt, ülkesinin açık deniz rüzgarı, karbon yakalama ve depolama alanlarında deneyim ve uzmanlıkla katkıda bulunmaya hazır olduÄŸunu kaydetti.
“4 milyondan fazla Suriyeli, Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan gönderilen insani yardımlara muhtaç”Türkiye’den Suriye’ye geniÅŸ çaplı BM sınır ötesi yardımının, hayat kurtarmak için kritik olmaya devam ettiÄŸine dikkati çeken Huitfeldt, “4 milyondan fazla Suriyeli, Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan gönderilen gıda, su, ilaç ve diÄŸer insani yardımlara muhtaç durumda.” dedi.
Huitfeldt, insani yardımın Suriye’ye girmesine izin veren kararın 10 Temmuz’da BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyindeki oylamada yenilenmesi için “Bir baÅŸka BMGK geçici üyesi Ä°rlanda ile birlikte çalışmalara öncülük ettiklerini” vurguladı.
Ziyareti hakkındaki gözlemlerini de paylaÅŸan Huitfeldt, “Ä°nsani yardım çalışmalarının nasıl uygulandığını daha iyi anlamak için Türkiye’yi ziyaret ettim. Türk makamlarının, BM’nin ve insani yardım kuruluÅŸlarının bu konuda gösterdikleri muazzam çabaları gözlemleme fırsatı bulduk.” ifadelerini kullandı.
“Türkiye ile ticari ve ekonomik iÅŸ birliÄŸi konusunda diyaloÄŸu sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz”Norveç Varlık Fonunun 2017’de 1,5 milyar doların üzerindeki Türkiye yatırımlarını 2021’in yıl sonu itibarıyla 450 milyon dolar seviyesine kadar düşürmesine iliÅŸkin soruya, “Salgın, iki ülke arasındaki ticareti olumsuz etkilese de daha uzun vadeli bir perspektiften bakıldığında Norveç ile Türkiye arasındaki ticaret arttı. Norveç Devlet Varlık Fonu, Türkiye’de çeÅŸitli sektörlerde yatırım yapıyor ve 2021’de Türkiye’de 4,2 milyar Norveç kronu (7,4 milyar TL) deÄŸerinde yatırım yaptı. ” yanıtını verdi.
Huitfeldt, özelikle yeşil enerji geçişi çerçevesinde ticari ve ekonomik iş birliği için mevcut bir potansiyel olduğunu not ettiklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Örnek vermek gerekirse, Türkiye önemli bir elektrikli feribot üreticisidir. Türkiye’de üretilen dünyanın en büyük elektrikli vapuru ÅŸu anda Norveç’te çalışıyor. Bunun yanında Paris AnlaÅŸması özel sektöre önemli sinyaller veriyor ve Türkiye’nin anlaÅŸmayı onaylamasını olumlu olarak karşıladık. Avrupa Serbest Ticaret BirliÄŸi (EFTA) ile Türkiye arasında 1 Ekim 2021’de yürürlüğe giren yeni serbest ticaret anlaÅŸması çerçevesine Türkiye ile ticari ve ekonomik iÅŸ birliÄŸi konusunda diyaloÄŸu sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz.”
Norveç’in hem AB ve hem de Türkiye ile ortak iÅŸ birliÄŸi alanlarına sahip olmasına iliÅŸkin Huitfeldt, müttefiklerle iÅŸ birliÄŸinin önemine deÄŸinerek “AB ve Türkiye ile çok geniÅŸ bir yelpazedeki yakın iÅŸ birliÄŸimizi takdir ediyoruz.” dedi.
“Gereken önlemler alınacak”Huitfeldt, Norveç’te resmi kamu kurumu “Barnevernet”in (Çocuk Refah Hizmetleri) son yıllarda tartışılan uygulamalarına iliÅŸkin hükümetinin pozisyonunu “Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’yle çeliÅŸen noktaların tespit edildiÄŸini ve bu doÄŸrultuda gereken önlemleri alacakları” ÅŸeklinde savundu.
Huitfeldt, son dönemde gündeme gelen Norveç kamu kurumlarına yönelik AÄ°HM’in ihlal kararlarıyla ilgili iç hukuklarında “gereken düzenlemelerin yapılacağını” söyledi.
AÄ°HM’nin bu ihlal kararlarına yönelik ne yapılacağına iliÅŸkin soruyu Huitfeldt, şöyle yanıtladı:
“Hükümetin görüşüne göre, ‘Strand Lobben’ davasındaki 10 Eylül 2019 tarihli Büyük Daire kararı da dahil olmak üzere AÄ°HM tarafından tespit edilen ihlaller, Norveç çocuk refahı uygulamasında AÄ°HM SözleÅŸmesi’nin 8. maddesi uyarınca yeni düzenlemeler yapılması gerektiÄŸini göstermektedir. Mahkeme’nin kararlarını takiben Norveç hükümeti, Norveç çocuk esirgeme hizmetini güçlendirmek için uygulanmış veya uygulanacak bazı genel önlemleri hazırlamış ve baÅŸlatmıştır. Önlemler çocuk refahı davalarındaki paydaÅŸları, mahkemenin dava hukuku hakkında bilgilendirmek için uygulanan yeni kılavuz ilkeleri ile kapasite geliÅŸtirme ve bilinçlendirme tedbirlerinin geliÅŸtirilmesini de içermektedir.”
Huitfeldt, bunlara ek olarak, AÄ°HM tarafından bir baÅŸka ihlal kararının verildiÄŸi Abdi Ä°brahim davasında da AÄ°HM Büyük Dairesine, Norveç’in bu sorunları hukuki çerçevede çözmek için çaba sarf ettiÄŸini gösterdiklerini kaydetti.
Barnevernet’in parçası olduÄŸu çocuk esirgeme kurumu makamlarının uygulamalarına yönelik Norveç’e, çocukları biyolojik aileden koparıp kamu bakımına aldıkları ve daha sonra evlat edinilmelerini mümkün kıldıkları suçlaması yöneltiliyordu.
Ailelerin Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesine (AÄ°HM) taşıdığı davalarda Norveç, Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’nin aile hayatı haklarını koruyan 8. maddesinin ihlali nedeniyle suçlu bulunmuÅŸtu.
AÄ°HM’nin son karar organı olan Büyük Daire tarafından Barnevernet’e yönelik verilen ihlal kararlarından ikisi 10 Eylül 2019 tarihli Strand Lobben ve 20 Aralık 2021 tarihli Abdi Ä°brahim davaları olmuÅŸtu.
Ãœlkede 2010’da Somalili Mariya Abdi Ä°brahim’in çocuÄŸu “tehlikede” olduÄŸu iddiasıyla elinden alınmış ve Hristiyan koruyucu aileye verilmiÅŸti.
Ä°brahim, Norveç’te verdiÄŸi hukuk mücadelesinden sonuç alamayınca davayı taşıdığı AÄ°HM’de haklı bulunmuÅŸtu.
Benzer bir ihlal kararı anne Trude Lobben’in AÄ°HM’e taşıdığı davada Büyük Daire tarafından 10 Eylül 2019’da da verilmiÅŸti.