AlışveriÅŸ Merkezleri ve Yatırımcıları DerneÄŸi (AYD) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Prof. Dr. Hüseyin AltaÅŸ, “Salgının geride kalması ve insanların yeniden sosyalleÅŸmeleriyle birlikte AVM’lere ilgi de arttı. Ziyaretçi sayılarına baktığımızda genel anlamda AVM trafiÄŸinde salgın öncesi döneme dönüldüğünü söyleyebiliriz.” dedi.
Prof. Dr. AltaÅŸ, AVM’lerle ilgili geliÅŸmelere iliÅŸkin AA muhabirine deÄŸerlendirmede bulundu.
Salgının geride kalması ve insanların yeniden sosyalleÅŸmeleriyle birlikte AVM’lere ilginin de arttığını belirten AltaÅŸ, “Ziyaretçi sayılarına baktığımızda genel anlamda AVM trafiÄŸinde salgın öncesi döneme dönüldüğünü söyleyebiliriz. Burada AVM’lerin sadece ürün ve hizmet sunulan mekanlar olmamasının, aynı zamanda fonksiyonel deÄŸiÅŸikliÄŸe giderek birer yaÅŸam alanı olmalarının, dolayısıyla insanlara sosyalleÅŸme imkanı vermelerinin de rolü büyük.” diye konuÅŸtu.
AltaÅŸ, AVM’lerin sundukları konforlu alışveriÅŸ deneyiminin yanında düzenledikleri ücretsiz etkinliklerle de yeniden birer çekim merkezi haline geldiÄŸini ifade etti.
“Yabancı turist alışveriÅŸinde gözle görülür artış var”Hüseyin AltaÅŸ, AYD olarak Akademetre Research ile ortaklaÅŸa oluÅŸturdukları AVM Perakende Ciro Endeksi’nde ilk çeyreÄŸe bakıldığı zaman geçen yılın aynı dönemiyle karşılaÅŸtırıldığında yüzde 126,5’lik artış görüldüğünü vurgulayarak, “Ziyaret sayısı endeksinde 2022 birinci çeyrek bazında geçtiÄŸimiz yılın aynı dönemiyle karşılaÅŸtırıldığında yüzde 83,3’lük bir artış görülüyor. 2022 sene sonu toplam ciro rakamının 365 milyar TL’ye ulaÅŸmasını bekliyoruz. Ziyaretçi sayıları için de herhangi bir olumsuzluk yaÅŸanmaması durumunda 2019 rakamlarının yakalanacağı öngörülüyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin Ä°stanbul, Antalya, Gaziantep, Trabzon gibi belli baÅŸlı illeriyle alışveriÅŸ turizminden pay alan ülkelerden biri haline geldiÄŸine dikkati çeken AltaÅŸ, bütüne bakıldığında sosyal imkan ve marka zenginliÄŸinin turiste hitap ettiÄŸini, dolayısıyla yabancı turist alışveriÅŸinde gözle görülür artış yaÅŸandığını, özellikle Arap Yarımadası’ndan, Rusya’dan, Uzak DoÄŸu’dan ve Avrupa’dan turist dağılımının görüldüğünü dile getirdi.
Altaş, evlere kapanmayı gerektiren salgının ardından başta perakende mağazalar olmak üzere, restoran ve kafeler, sinema ve eğlence yerleri, çocuk oyun alanlarında ciro artışı yaşandığını bildirdi.
Gelecek dönemde AVM’lerin dönüşümü çok önemliHüseyin Altaş, Türkiye’de toplam alışveriş merkezi sayısının 443 olduğunu ve toplam kiralanabilir alanın 13,9 milyon metrekare olarak ölçüldüğünü belirterek, bazı şehirlerde doygunluğa ulaşıldığını, son yıllarda yeni alışveriş merkezi yatırımlarının da bu doygunluğa bağlı olarak düştüğünü söyledi.
Genç bir nüfusa ve dinamik bir ekonomiye sahip Türkiye’de hiç alışveriÅŸ merkezi olmayan illerin de bulunduÄŸunu aktaran AltaÅŸ, “Bu nedenle yeni yatırımlar hayata geçecektir, ancak bundan sonraki dönemde AVM’lerin dönüşümü çok daha önemli olacak. Tesisler birer yaÅŸam merkezi olmalı. Bu noktada da çalışmalarımız sürüyor.” dedi.
AltaÅŸ, 2023 yılı sonuna kadar açılması planlanan 13 AVM’nin bulunduÄŸu baÅŸlıca illerin Ä°stanbul, Ä°zmir, Ankara, Antalya, TekirdaÄŸ, Hatay ve Yalova’da yer alacağını bildirdi.
“Ortak alan giderleri hem AVM yatırımcısını hem de perakendeciyi zorluyor”AlkaÅŸ, sektörün taleplerine iliÅŸkin soru üzerine, geliÅŸmiÅŸ ülkelerin birçoÄŸunda olduÄŸu gibi ticari gayrimenkul kira rejiminin Türkiye’de de düzenlenmesi gerektiÄŸini, Borçlar Kanunu’nda ticari gayrimenkul kiralanmasına iliÅŸkin yasa ve yönetmeliklerin düzenlenmesinin sektörün önünü açacağını söyledi.
Ukrayna-Rusya savaşı, döviz kurlarındaki dalgalanma ve yüksek enflasyonun ekonomiyi etkilediÄŸini belirten AlkaÅŸ, “Gelinen noktada özellikle enerjideki fiyat artışlarından dolayı ortak alan giderleri hem AVM yatırımcısını hem de perakendeciyi zorluyor ve AVM yatırımcısı bu giderlerin önemli bölümünü sübvanse etmek durumunda kalıyor. Bu da sürdürülebilirliÄŸi olumsuz yönde etkiliyor, aynı zamanda da gelecek olası yatırımcıyı olumsuz yönde etkileyebilecek bir durum oluÅŸturuyor.” diye konuÅŸtu.
AVM’lerin gelirlerinin TL üzerinden, birçok AVM’nin borcunun ise döviz cinsinden olduğunu belirten Altaş, TL’ye dönüş sonrası, sektör ve dernek olarak bu konulardaki çözüm önerilerini ilgili kurumlarla görüştüklerini dile getirdi.