Çanakkale’de Macaristan Gelibolu Anıtı’nın açılışı yapıldı
Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi Yerleşkesi’nde Macaristan Gelibolu Anıtı’nın açılışında konuşan Bakan Hulusi Akar, Türkiye ve Macaristan’ın binlerce yıllık dostluk ilişkisinin bulunduğunu anımsatarak, iki ülke arasındaki kültürel ve tarihi bağların ne kadar önemli olduğunu bugün bir kez daha gördüklerini söyledi.
Tarihi ortak şahsiyetlerin, ortak mimari eserlerin bulunduğunu anlatan Akar, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu tarih boyunca bütün coğrafyada gerçekten Türk ve Macaristan iş birliğinin güzel örnekleri sergilendiği sembol faaliyetlerimiz var. Tarihin derinliklerinden gelen bu ilişkilerimizi özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında somut olarak kendisini göstermiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri Osmanlı ordusunun 15’inci Kolordusu Galiçya’da, benzer şekilde Macar askerler de burada Çanakkale’de Türk askeriyle omuz omuza mücadele etmişlerdir. Bu tarihteki beraber yaşadıklarımız kederde ve kıvançta bir olmamız, kader birliği etmemiz bugünkü siyasetimizi de belirleyen en önemli etkenlerden biridir. Bildiğiniz gibi mücadelede şehit olanların bir kısmı şu anda Budapeşte Şehitliği’nde yatmaktadır. Hem şahsen gidip yaptığımız ziyaretler sırasında hem aldığımız raporlar çerçevesinde Macar dostlarımızın oradaki şehitliğimize büyük bir titizlikle, büyük bir nezaketle, büyük bir ilgiyle bakmaları ve orayı tertemiz, bakımlı tutmaları için de teşekkürlerimi sunuyorum.”
Akar, Çanakkale muharebeleri sırasında Macar askerlerinin Türk ordusuyla düşmana karşı mücadele ettiğini vurguladı.
Çanakkale’de görev yapan Macar askerlerinin anısı ve Budapeşte’deki Türk Şehitliği’nde yatan 480 askerin Türk-Macar dostluğunun ve iki ülke arasındaki sarsılmaz bağların çok önemli göstergesi olduğunu ifade eden Akar, sözlerini şöyle tamamladı:
“Türkler ve Macarlar tarihte nasıl bir ve beraber olmuşlarsa bugün de övünç ve güvenle belirtmek isterim ki gerçekten bütün çalışmalarımızda, başta savunma ve güvenlik olmak üzere diğer bütün alanlar dahil çok sıkı bir iş bilincinde olmanın memnuniyeti içindeyiz. Günümüzde hem Macaristan hem Türkiye’nin çevresinde ve bölgemizde meydana gelen risk, tehdit ve tehlikelerin artmasıyla ikili iş birliğimizin çok daha önem kazandığını söylemek yanlış olmaz. Hem birer NATO müttefiki olarak hem de ikili ilişkiler çerçevesinde önümüzdeki dönemde ikili ilişkilerimizin savunma, güvenlik başvuruları ve diğer konularda da her geçen gün giderek artacağına da bütün samimiyetimle inanıyorum. İki ülke arasında bu tarihi bağları bizim unutmamız mümkün değil. Biz bunları her zaman saygıyla anıyoruz. Bu tarihteki yakın ilişkimiz ve yakın bağlarımızı sembolize eden bu anıtın da son derece önemli ve anlamlı olduğunu ve mevcut manevi mirasımıza ilave bir katkı sağladığını da burada belirtmek istiyorum. Tarihimizi hatırlamak, tarihimizi hatırlatmak bakımından önemli ve anlamlı olduğunu değerlendirdiğimiz bu eserin, bu anıtın yapılmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Kahramanca, omuz omuza mücadele ederek, hayatlarını vatan için, millet için, bayrak için veren Türk ve Macar askerlerini bir kez daha rahmet, saygı ve minnetle anıyorum.”
“Birbirimize çözülmez kesin bağlarla bağılıyız”
Szalay-Bobrovniczky ise Çanakkale savaşlarında gönderilen ağır topların yanında Macar askerlerin de geldiğini ve Türk silah arkadaşlarıyla omuz omuza çarpıştıklarını hatırlatarak, bugün dikilen anıtın bu dostluk mücadelesinin hatırası olduğunu bildirdi.
Bu kutsal alanda Türk dostlarının yardımına yetişen ve onlarla eski silah arkadaşlığını yaşatan Macar askerlerinin hatıralarını ölümsüzleştirilmesine olanak sağlayan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ne teşekkür eden Szalay-Bobrovniczky, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bizim için bu Macar Anıtı, çok daha fazla anlam taşımaktadır. Bu anıt bizlere vaktiyle barış ve karşılıklı saygıyla sonuçlanan eski savaşlarımızı hatırlatıyor. Bize halklarımızın benzerliklerini, uzun birlikteliklerini ve tarihimizin ortak kaynaklarını anımsatıyor. Bizler, Çanakkale’nin haricinde de birbirimize çözülmez kesin bağlarla bağlıyız. Kahraman askerler, cesaretin şartsız saygısıdır. Milletlerimizin tarihlerinde saklı olan güce ve herhangi bir ön koşul olmaksızın, milletimizin ayakta kalması ve bağımsızlığı için savaşan ecdadımızın izinden gitmemiz gerektiğine inanmalıyız. İçinde bulunduğumuz savaşlar ve krizlerle dolu bu dönemi, halklarımız arasındaki dostluğun yardımıyla atlatabileceğimize de inanmalıyız. Biz Türk halkına güveniyoruz ve onlar da bize güvenebilirler. İki halk arasındaki saygının ve kardeşliğin daha da derinleşerek böyle devam edeceğini ümit ederim.”
Türk ve Macar askeri erkanın yanı sıra Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir’in katıldığı törende, Milli Savunma Bakanı Akar ve Macaristan Savunma Bakanı Szalay-Bobrovniczky açılışını yaptıkları anıta çelenk sundu. Ayrıca törende, İstiklal Marşı ile Macaristan Ulusal Marşı okundu.