23 NİSAN ÇOCUKLARA NASIL BAYRAM OLARAK ARMAĞAN EDİLDİ?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (kısaca TBMM), 23 Nisan 1920’de Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletleri’nce işgali sırasında direniş gösteren Türk Milletinin oluşturduğu irade ile kurulan, (asli kurucu iktidar) ve yine bu iradenin sahibi olan Türk Milletinin anayasa ile verdiği yetki ile yasama görevi yapan Türkiye Cumhuriyeti anayasal devlet organıdır.
“Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir” ilkesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.
Herkes 23 Nisan deyince TBMM açıldığı gün oldugunu bilir ancak Çocuk bayramına nasıl dönüştü bu konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum.
Kurtuluş Savaşı’nda sayısız şehit çocuğu öksüz ve yetim kalmıştı. Çocuklara sahip çıkabilmek için, ATATÜRK ün himayesinde 1921’de “Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti” (Değerlileri Koruma Derneği) kuruldu.
23 Nisan başlangıçta “Hakimiyeti Milliye” (Ulusal Egemenlik) bayramıydı. Çocuk bayramı değildi.
23 Nisan 1923’te TBMM’de yapılan Hakimiyeti Milliye Bayramı töreninde, ATATÜRK ün isteğiyle, Himaye-i Etfal Cemiyeti Başkanı’na protokolde yer verildi.
23 Nisan lar cemiyetin tanıtımı için fırsat olarak değerlendiriliyordu. Örneğin, gelir elde etmek için rozet satılıyordu, 23 Nisan törenlerine katılan herkes bu rozetleri takıyordu.
Gazeteler teşvik edici yayınlar yapıyordu, her rozet, bir şehit çocuğuna destek manasına geliyordu.
23 Nisan tarihi Himaye-i Etfal’le özdeşleşmişti. 23 Nisan denilince şehit çocukları, şehit çocukları denilince 23 Nisan akla geliyordu.
Milliyet gazetesi, 23 Nisan 1926’da “Çocuk Bayramı” manşetini kullandı.
Alt başlığında “Bugün istiklal günü, vatanın kimsesiz çocuklarına yardım edelim” deniliyordu.
Bağış patlaması oldu.
Cemiyet, yardım kutuları koydu, para atmak için kuyruk oluştu. Ankara’nın lokantacı, kahveci, otomobilci esnafı 23 Nisan hasılatlarını Himaye-i Etfal’e verdi.
23 Nisan 1927 de Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin yayınladığı bildiri gazetelerin manşetlerindeydi:
“Büyük Gazimiz, otomobillerinden birini, törenlerde çocuklara tahsis etmiş, Cumhurbaşkanlığı bandosunun çocuk bayramı için görev yapmasını sağlamıştır. Çocuklarımız ne kadar övünse ve sevinse yeridir.”
ATATÜRK o yıl Himaye-i Eftal balosuna katıldı.
Ankara Evkaf Oteli’ndeki baloda çocuklar için yardım toplandı.
23 Nisan 1928 de bayram, tamamen “Hakimiyet-i Milliye ve Çocuk Bayramı” adıyla kutlanmaya başladı.
23 Nisan 1929 da ise sadece bir günlük bayramla bırakılmadı.
ATATÜRK ün talimatıyla 7 güne çıkarıldı, “Çocuk Haftası” ilan edildi.
Etkinlikler çığ gibi büyümüş, tüm yurda yayılmıştı.
Himaye-i Etfal’in bu düzenlemeleri tek başına yapabilmesi artık mümkün değildi.
Balolar, konferanslar, anne eğitimleri, müsamereler, yarışmalar, şenlikler içeren kapsamlı kutlamaların organizasyonu, dönemin en büyük sivil toplum kuruluşu Türk Ocakları’na verildi.
Çocuk Haftası’nın ilk sürprizi şuydu:
Türk Ocakları’nın yönetimi 23 Nisan da çocuklara bırakılacaktı.
Bugünkü koltuk geleneği böyle başladı.
Himaye-i Etfal, sadece üç kuruşluk rozet satarak başladığı macerada 7 yıl gibi çok kısa sürede 300.000 den fazla şehit çocuğuna ulaşmayı başarmıştı.
1929 itibariyle, 300.000 fazla yetime düzenli olarak kitap, elbise, çamaşır, oyuncak, süt, yemek ve şeker dağıtır hale gelmişti.
Himaye-i Etfal sayesinde herkes gücü ölçüsünde şehit çocuklarının elinden tutmuştu.
ATATÜRK sayesinde “Dünyanın en büyük ailesi” kurulmuştu.
23 Nisan Çocuk Bayramı’nın varlık sebebi şehit çocuklarıdır.
23 Nisan, “Bizim çocuklarımızın saçının teline zarar gelmesin diye, kendi canını hiçe sayan kahramanları unutmayalım” günüdür.
23 Nisan, bu milletin şehitlerine ve çocuklarına borcudur.
Şehit çocuklarını himaye etmek için kurulan Himaye-i Etfal Cemiyeti, 1935 te Çocuk Esirgeme Kurumu’na dönüştü.
Atamızın geleceğimizin teminatı çocuklarımıza armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı kutluyorum.
Türkiye Büyük Millet Meclisimizin açılışının 105. yılında Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının, tarihten günümüze tüm şehitlerimizin, ilk Meclisten günümüze vatana hizmet eden tüm devlet adamlarımızın ruhları şad olsun.
Saygı ve minnetle….
Doç. Dr. Devrim Alkaya
İnş.Yük.Müh.& Kamu Yöneticisi