DEPREMİN MALİYETİ  84 MİLYAR DOLAR

Depremin ekonomik maliyeti şiddeti kadar büyük oldu. Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem felaketinin yaraları bir yandan sarılmaya çalışılırken, diğer taraftan afetle ilgili detaylar ortaya çıkmaya başladı. Ekonomistlere göre, neredeyse 15 milyon kişiyi etkileyen depremin Türkiye’ye ekonomik maliyeti tam 84 milyar dolar olması bekleniyor.

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, çevresindeki 10 ili etkilerken, şu ana kadar 35 binden fazla kişi hayatını kaybetti ve on binlerce kişi yaralandı. Felaketin üzerinden 10 gün geçmesinin ardından depremin insani boyutunun yanında ekonomik maliyeti de ortaya çıkmaya başladı.

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), ‘2023 Kahramanmaraş Depremi Ön Değerlendirme Durum Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı. Rapor, afet bölgesi ilan edilen illerde toplam 13.3 milyon kişinin yaşadığı tespitiyle başlıyor. Bu rakam, Türkiye nüfusunun yüzde 15.7’sine karşılık geliyor. Deprem bölgesindeki illerin toplam milli gelirden aldığı pay yüzde 9.3. Tarım, imalat ve sanayi sektörlerinin payı ise bu oranın üzerinde… 10 ilin tarım sektörünün milli gelirdeki payı yüzde 14.3. Finans ve sigorta sektöründeki payı ise oldukça düşük, yüzde 4.4. Ancak ülke çapındaki toplam girişimlerin yüzde 11.7’si bu bölgede. Gelir vergisi ve kurumlar vergisi faal mükellefelerinin yüzde 15’i bu 10 ilde bulunuyor.

Şimdiye kadar yapılmış en büyük tahminlerden biri olan 84 milyar dolarlık tahmin, Türkiye’nin Gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 10’una tekabül ediyor. Henüz hasar tespit çalışmaları yüzeysel olarak yapılabilmiş durumda. Gerçek hasar tespit çalışmalarından yaklaşık maddi zararı tespit etmek mümkün olacak, o da zaman alacak. İşte o zaman depremin maliyeti ortaya çıkacak. Görünen o ki, bu bölgede büyük sanayi tesisleri, organize sanayi bölgeleri ve sanayi sitelerindeki hasarın düzeyi tam olarak bilinmiyor. Henüz bu meseleyle ilgilenecek ne lüksümüz var ne de vaktimiz. Aynı şekilde işyerleri için de bu durum geçerli. Bunun yanı sıra, enkaz kaldırıldıktan sonra bir süre depremzedelerin barınma, yeme-içme ve sağlık sorunlarının giderilmesine yoğunlaşılacak. İşte ondan sonra nasıl bir ekonomik yıkımla karşı karşıya olduğumuzu anlayabileceğiz.

Asrın felaketi olarak nitelendirilen Kahramanmaraş depremi aynı zamanında acının da merkezi oldu. Allah böyle bir felaketi ülkemize ve insanlığa bir daha yaşatmasın.