Dünya hızla değişiyor. Bir yerde yaşanan kriz, diğer tarafta yankı buluyor. Artık sağlık da sadece bireysel ya da ulusal bir mesele olmaktan çıktı; küresel bir konu haline geldi. Tam da bu yüzden her yıl 7 Nisan’da kutlanan “Dünya Sağlık Günü”, tüm insanlık için ortak bir hatırlatma niteliğinde. Küresel sağlık, bir ülkenin sınırlarını aşan, tüm dünya halklarının sağlık sorunlarına dair çözümler üretmeyi amaçlayan bir kavram. Bulaşıcı hastalıklardan ruh sağlığına, afet sonrası travmalardan sağlık eşitsizliklerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bir başka deyişle, küresel sağlık demek; farklı coğrafyalardaki insanların yaşadığı sağlık sorunlarının, hepimizi doğrudan ya da dolaylı etkileyebileceği bilinciyle hareket etmek demek.
Pandemi döneminde belki de bunu en net şekilde gördük. Virüs bir ülkede çıktı ama kısa bir süre içinde tüm dünyaya yayıldı. Aşı çalışmaları, tedavi yöntemleri, sağlık sistemlerinin dayanıklılığı, yalnızca yerel değil, küresel bir mücadeleye dönüştü. Burada önemli olan sadece hastalığın tedavisi değil, aynı zamanda bilgiye erişim, aşıya ulaşım, ruh sağlığının korunması ve dayanışmanın sürekliliğiydi.
Kalp-damar hastalıkları, obezite, diyabet, kanser gibi kronik hastalıklar dünya genelinde yaygınlaşıyor. Ruh sağlığı ise giderek daha fazla gündeme gelmekte. Özellikle göç, savaş, yoksulluk gibi koşullarda yaşayan bireyler için psikolojik destek önemlidir.
Üstelik küresel sağlık yalnızca sağlık kurumlarıyla sınırlı düşünülmemeli; iklim değişikliği, yalnızca doğayı değil, insan sağlığını da tehdit ediyor. Hava kirliliği, aşırı sıcaklıklar, doğal afetler gibi sonuçlar fiziksel hastalıkların yanı sıra ruhsal bozulmalara da yol açıyor. Bu nedenle çevreyle ilgili düzenlemeler, uzun vadede sağlık eşitliği ve ruhsal iyilik hali için kritik önemdedir. Sağlıklı bir gezegen, sağlıklı bireylerin ön koşuludur.
Peki biz bireyler olarak ne yapabiliriz? Öncelikle sağlık konularında farkındalık yaratmakla başlanabilir. Gönüllü organizasyonlara katılmak veya sürdürülebilir yaşam tarzını benimsemek gibi küçük adımlar bile büyük etkiler yaratabilir.