İstanbul’un Fethi
(29 Mayıs 1453)
İstanbul’un Fethi : 2 Nisan – 29 Mayıs 1453
Yer : İstanbul (Bizans dönemi ismi: Constantinople)
Sonuç : Osmanlı’lar İstanbul’u ele geçirdi, Bizans İmparatorluğu yıkıldı. II. Mehmed, Fatih (fetheden) ilan edildi.
Bizans İmparatorluğu kumandanı : XI Konstantin
Osmanlı kumandanı : Fatih Sultan Mehmed (İkinci Mehmet)
İstanbul’un Fethi, 29 Mayıs 1453’te, şehri günlerdir kuşatan Osmanlı ordusunun, şimdi İstanbul olarak bilinen, o zamanki adıyla Konstantinopolis (Constantinople) şehrini Sultan II. Mehmed Han’ın komutanlığında fethetmesidir.
Bu fetihten sonra Osmanlı Devleti İmparatorluk olmuş, henüz 21 yaşında olan Sultan II. Mehmed, fatih unvanını da alarak Fatih Sultan Mehmed olarak anılmaya başlanmıştır.
Tarihteki en önemli devletlerden olan, Doğu Roma İmparatorluğu böylelikle sona ermiştir.
İstanbul Fetih edildikten sonra Orta Çağ kapanmış
1789 Fransız ihtilali’ne kadar sürecek olan Yeni Çağ başlamıştır.
İstanbul’un Fethi’nin Nedenleri;
1* Osmanlı toprakları arasında kalan Bizans’ın Osmanlıların sınır güvenliğini tehlikeye düşürmesi
2* Bizans’ın Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlıya karşı kışkırtması
3* Bizans’ın Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması ve Osmanlı Devleti’nin güvenliği açısından tehlike oluşturması
4* Peygamberimizin müjdesi
5* Bizans’ın haçlıları Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması
6* Avrupalı devletlerin Türkleri Balkanlardan çıkarma ümitlerine son verilmek istenmesi
7* Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişinin kolaylaştırılmak istenmesi
8* İstanbul’un jeopolitik konumu ve önemli ticaret yolları üzerinde olması
İstanbul’un Fethi için Yapılan Hazırlıklar
1* Anadolu Hisarı’nın (Güzelce Hisar) karşısına Rumeli Hisarı (Boğazkesen) yaptırıldı
2* İstanbul yakınlarındaki Silivri ve Vize kaleleri alındı
3* Edirne’de Şahi denen büyük toplar döktürüldü
4* Surlara tırmanışı kolaylaştırmak için tekerlekli kuleler yaptırıldı
5* Güçlü bir donanma oluşturuldu
İstanbul’un Fethi Öncesi Bizans’ın Durumu
-Bu dönemde mezhep kavgaları ve iç karışıklıklar yaşayan Bizans fetihten önce surları onardı,
-Haliç’in ağzını surlarla kapattı,
-Askerleri ve halkını silahlandırdı,
-Grejuva denen Rum ateşini hazırladı
-Avrupa’dan yardım istedi
İstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453)
-Hazırlıklar tamamlandıktan sonra 6 Nisan günü Osmanlı ordusu Edirne’den İstanbul’a hareket etti
-İstanbul hem karadan hem de denizden kuşatıldı
-II Mehmet bir gecede kızaklarla gemileri karadan Haliç’e indirdi
-29 Mayıs günü İstanbul fethedildi
-Bizans’ın Avrupa’dan aldığı yardım işe yaramadı
İstanbul’un Fethinin Türk Tarihi Açısından Sonuçları
1* II Mehmet “ülke alan,ülke açan” anlamına gelen Fatih unvanını aldı
2* Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı
3* Anadolu ve Rumeli arasında Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı
4* Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişi kolaylaştı
5* İstanbul Boğazı’nın kontrolü Türklerin eline geçti
6* Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti
İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
1* Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) yıkıldı
2* Avrupalıların Türkleri Balkanlardan çıkarma ümidi kalmadı
3* Ortaçağ kapanıp, Yeniçağ açıldı
4* Avrupalıların Doğu ile olan ticaret yolları kapandı, bu yoları açmak için yeni yollar aramaya başladılar Bu durum Coğrafi keşiflerin başlamasında etkili oldu
5* Kale ve surların top mermileriyle yıkılabileceğinin görülmesi üzerine Avrupa’da Derebeylik rejimi (feodalite) yıkıldı yerine merkezi krallıklar güçlendi.
Not: İstanbul fethedilmeden önce Hunlar, Avarlar ve Bulgarlar tarafından kuşatılmıştı Osmanlı Tarihinde Fatihten önce Yıldırım Beyazıt ve II Murat da İstanbul’u kuşatmış fakat alamamıştır.
İstanbul, Asya ile Avrupa kıtaları arasında yer alan doğal güzellikleriyle ünlü bir kenttir.
Tarihi M.Ö. yedinci yüzyıla kadar uzanır.
Şehir, M.Ö. 657 yılında Megaralılar tarafından kurulmuştur.
Devletin Byzas adlı komutanının adından dolayı şehre, Byzantion adı verilmişi.
M.Ö. altıncı yüzyılda Perelerin eline geçen Byzantion için, Atinalılar ve Ispartalılar da savaşmış. M.Ö. dördüncü yüzyılda İskender tarafından fethedilen şehir M.Ö. üçüncü yüzyılda Roma İmparatorluğu tarafından alınmış.
M.Ö. 330 yılında İmparatorluğun başkenti olan Byzantion’a, bu kez de Konstantinapolis adı verilir. M.Ö. 395 yılında Roma İmparatorluğu ikiye ayrılınca Konstantinapolis, Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti olur.
Stratejik önemi ve tabi güzellikleriyle herkesin dikkatini çeken şehir, Gotlar, Ostrogotlar ve Bulgarlar tarafından defalarca kuşatıldı, fakat alınamadı.
Bu yoğun saldırılar üzerine, İmparator Anastasiyanus, Silivri’den başlayarak Karadeniz’e kadar uzayan surları yaptırdı.
Buna karşın saldırılar devam etti. M.S. 7. ve 8. yüzyıllarda Araplar tarafından da kuşatıldı.
Fakat bu kuşatmalar da sonuçsuz kaldı.
1203 yılında Haçlı orduları tarafından zapt edilerek 1261 yılına kadar Haçlıların elinde kaldı.
Bu tarihten sonra tekrar Bizanslıların eline geçti.
1299 yılında kurulan Osmanlı Devleti, yavaş yavaş büyüyerek gelişti.
Anadolu ve Rumeli’de genişlemeye devam etti. Anadolu ve Rumeli’deki topraklarımızın arasında kalan Bizans, mutlaka alınmalıydı.
Bu amaçla şehir, Osmanlılar tarafından birkaç defa kuşatıldı. Ama alınamadı.
1453 yılında, Padişah II. Mehmet, hocası Akşemsettin’in de teşvikiyle İstanbul’a yeni bir saldırı düzenlemeye karar verdi.
Önce, Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan Anadolu Hisan’nın karşısına Rumelihisan’nı yaptırdı. Edirne’de döktürdüğü balyemez adı verilen büyük toplarla savaşa hazırlandı.
6 Nisan 1453 günü, Osmanlı ordusu Bizans surları önüne geldi.
Bizans İmparatoru Konstantin, Haliç’i zincirle kapatarak Osmanlı Ordusu’nun şehre denizden girmesini önledi.
11 Nisan günü kuşatma tamamlandı ve top ateşi başladı. Yirmi gün süren top ateşinden kesin bir sonuç alınamadı. Şehrin denizden de kuşatılması gerektiğini düşünen II. Mehmet, bir gece yetmiş parça gemiyi karadan yürüterek Haliç’e indirdi.
Bizanslılar, sabahleyin Osmanlı Donanması’nı Haliç’te görünce büyük bir korkuya ve paniğe kapıldılar.
Haliç’ten ve karadan yapılan top atışlarıyla surlarda gedikler açıldı.
Bunun üzerine, 29 Mayıs günü bir genel saldırı düzenlenmesine karar verildi.
Hocası Akşemsettin II. Mehmet’e cesaret veriyor;
Hz. Peygamberin, “Konstantin elbet fethedilecektir. Onu fetheden komutan ne iyi komutan ve onun askerleri ne güzel askerlerdir” sözüyle müjdelenen komutanın kendisi olduğunu söylüyordu.
Bu inançla 29 Mayıs günü son taarruz başladı. Çok kanlı ve zorlu bir savaştan sonra birçok şehit verildi. Bu şehitler arasında, Bizans surlarına Türk bayrağını diken Ulubatlı Hasan da vardı.
Nihayet, Mayıs 1453 Salı günü, İstanbul fethedildi.
İstanbul’un fethi, hem Türk tarihi için hem de dünya tarihi için önemli bir olaydır.
Türk tarihi için önemi İstanbul’un fethiyle, Osmanlıların, Balkanlardaki ilerlemelerine engel olacak hiçbir gücün kalmamasıdır.
Avrupa’da ilerleyişini sürdüren Osmanlı Devleti, büyük bir imparatorluk haline gelmiştir.
Dünya tarihi bakımından ise; İstanbul’un fethi, Orta Çağ’ın kapanıp, Yeni Çağ’ın açılmasına sebep olmasındandır.
İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinden 23 Nisan 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti ’nin başkenti olmuştur.
Bu nedenle Türk ve Dünya tarihini etkileyen bu önemli fethi, her yılın 29 Mayıs günü, aynı coşku ve sevinçle kutluyoruz.
Kutlu Olsun.
