Abdürreşid İbrahim, Asya’yı “Seyyah-ı Şehir” namıyla gezerek “Alem-i İslam” adıyla iki ciltlik eser çıkarmasının ardından 1900’de Japonya’ya ulaştı.

Japon toplumunun sosyo-ekonomik durumunu gözlemleyen ve dönemin devlet adamlarına İslam’ı tebliğ eden İbrahim, burada bir dernek kurdu.

Hayal ettiği “Tokyo Camisi’ne” 1938’de kavuşabilen İbrahim, vefatının 78. yılında Japonya’da yaşayan Müslüman toplumların birleştirici gücü olmayı sürdürüyor.

 

Osmanlı aydınları ile tanıştı

Rusya’nın Sibirya bölgesindeki Omsk şehrinde 1857’de Tatar Türkü bir ailede dünyaya gelen İbrahim, 7 yaşından itibaren medrese eğitimi gördü.

Eğitimini sürdürme arzusuyla Medine’ye gitmek üzere İstanbul’a gelen İbrahim, Medine’de 4 yılı aşkın İslami ilimler eğitimi aldıktan sonra 1884’te yeniden İstanbul’a uğradı.

Ahmed Vefik Paşa, Muallim Naci, İzmirli İsmail Hakkı gibi entelektüellerle tanışan İbrahim, Umran gazetesinde “Rusya Müslümanlarının İstikbali” adıyla yazılar neşretti.

Alem-i İslam eseri

1896’da Avrupa’ya giderek Rusya Müslümanlarının sorunlarını anlatan İbrahim, İstanbul’dan 1897’de ayrılarak Filistin, Hicaz ve Mısır’ı ziyaret etti.

İtalya, Avusturya, Fransa, Bulgaristan, Yugoslavya, Batı Rusya’yı gezen seyyah, Kafkasya’dan Sibirya bölgelerine kadar ulaşarak Japonya’ya geldi.

1904-05’teki Rus-Japon savaşında Japonya’nın galip gelmesi, Rusya’nın hakimiyetindeki Müslüman toplumlarda ses getirdi.

Tefrika halinde “Alem-i İslam” eserini “Sırat-ı Müstakim” dergisinde yayımlayan İbrahim, Japonya’nın gelişme ve kalkınmasını anlattı.

Yaşadığı Tokyo’da lisan öğrenen İbrahim, İmparatorluk ailesiyle dostluk kurarak bazı Japon devlet adamlarına İslam’ı tebliğ eti.

İslam’ın Japonya’da tanıtılması amacıyla “Asya Gikai” derneğini kuran İbrahim, Tokyo’da bir caminin açılması için girişimlerde bulundu.

Sultan 2. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi sonrası cami hayalini erteleyen İbrahim, 1909’da Kore’ye gitmek üzere Tokyo’dan ayrıldı.

Tokyo Camisi “birlikteliği” simgeliyor

İstanbul’a 1910’da yeniden dönen İbrahim, Osmanlı halkına Süleymaniye Camisi kürsüsünden seslenerek Japonya hakkında bilgi verdi.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında Konya’ya yerleşen İbrahim, burada sürdürdüğü münzevi hayat sonrası yeniden yollara düştü.

1933’te yeniden Japonya’ya varan seyyah, 1934’te, bugünkü Tokyo Camisi’nin bulunduğu yerde ibadethanenin inşaatını başlattı.

Masraf ve giderleri zengin Japonlar tarafından karşılanan ve yapımı 1938’de tamamlanan caminin ilk imamlığına İbrahim getirildi.

78 yıl önce, 17 Ağustos 1944’te yaşamını yitiren İbrahim’in manevi mirası Tokyo Camisi, Japonya’da mukim İslam toplumlarının uyum ve birlikteliklerini vurguluyor.

Başkent Tokyo’daki Tama kabristanlığında defnedilen seyyah, Müslüman toplumlarca doğum ve vefat yıl dönümlerinde kabri başında anılıyor.