Rektör Özkan öğrencilerle birlikte Güneş tutulmasını izledi
Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, kampüs içerisinde bulunan TÜBİTAK Gözlemevi’nde öğrencilerle birlikte Güneş tutulmasını izledi.
Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesinde bulunan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin Bilim Toplum Merkezi’nde (BİTOM) 12:00-15:00 saatleri arasında özel filtrelere sahip teleskoplarla Güneş Tutulmasını izleme etkinliği düzenlendi. Farklı ilçelerden ve illerden de Güneş tutulmasını izlemeye yüzlerce öğrenci katıldı. Aynı zamanda canlı yayınlanan güneş tutulması, Türkiye genelinde 10 binin üzerinde kişi tarafından izlendi. Güneş tutulmasını gözlemleyen Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan “Üniversitemiz içerisinde bulunan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Bilim Toplum Merkezimizde bugün Parçalı Güneş Tutulmasını izledik. Çok heyecan vericiydi. Üniversite öğrencilerimizin yanı sıra farklı il ve ilçelerden ilk ve ortaöğretim öğrencilerimizin gösterdiği yoğun ilgi beni çok mutlu etti. Öğrencilerimizin içindeki merak duygusunun yoğunlaşması ve bilime ilgi göstermesinin en güzel araçlarından biri astronomi. Bunu yoğunlaştıracak çalışmalara TÜBİTAK ile ortak çalışmalarla imza atmaktan dolayı mutluyuz. Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Topluluğu üyeleri öğrencilerimiz ve öğretim üyelerimizde bu tutulmanın izlenmesinde TÜBİTAK Gözlemevi’nde emek gösterdiler. Emeği olanlara teşekkür ediyoruz.” ifadelerini kullandı. Gözlem ziyareti sırasında Rektör Özkan’a TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Müdürü Dr. Tuncay Özışık bilgi aktardı. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Toker de etkinlikte yer aldı.
GÜNEŞİN YÜZDE 50’Sİ ÖRTÜLDÜ
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin Bilim Toplum Merkezi’nde (BİTOM) yetkilileri tarafından 2022 yılında ülkemizden sadece bir Güneş Tutulması gözlenebileceği, 25 Ekim 2022 tarihinde gerçekleşecek tutulma bir parçalı tutulma olduğu ve Avrupa, kuzey-doğu Afrika, Ortadoğu ve Asya’nın batısından izlenebileceği, Ülkemizde ise gözlendiğinde Güneş’in yaklaşık yüzde 50’sinin Ay tarafından örtüleceği ve tüm tutulmanın yaklaşık 3 saat süreceği, Türkiye saati ile 12.40–15.05 arasında meydana gelecek olan bu tutulmanın maksimum evresi saat 13.50’de meydana geldi ve Güneş diskinin yaklaşık yüzde 50’si örtülmüş olacağı belirtildi. Ülkemizden gözlenebilecek bir sonraki en yakın Güneş tutulmasının ise 2 Ağustos 2027 tarihinde parçalı tutulma olarak gerçekleşeceği ve Güneş diskinin yaklaşık yüzde 80’inin örtüleceği bilgisi paylaşıldı.
GÜNEŞ TUTULMASI NASIL OLUŞUR?
Bir yıl içinde Ay, Dünya çevresinde yaklaşık on iki kez dönmesine karşın, Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nın yörünge düzlemi arasında beş derece kadar bir açı olması sonucu, Ay her defasında Güneş’in tam önünden geçmez ve dolayısıyla bu çakışma seyrek olarak oluşur. Güneş (ve ay) tutulmaları, Ay’ın dairesel olmayan yörüngesi ve eksen eğikliği nedeniyle sadece tutulma mevsimlerinde meydana gelir ve her yıl en az iki, en fazla beş güneş tutulmasıyla sonuçlanır ve bunların en fazla ikisi tam tutulma olabilir. Bir tam tutulmanın tekrar aynı yerde olabilmesi için 360 ila 410 yıl gibi bir zamanın geçmesi gerekir. Güneş tutulması, Ay’ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay’ın Güneş’i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır. Tutulmanın olması için Ay’ın yeni ay evresinde olması ve Dünya’ya göre Güneş ile kavuşum halinde olması, yani yörünge düzleminin Dünya’nın Güneş çevresindeki yörünge düzlemi ile çakışması gerekir. Ay mükemmel bir dairesel yörüngede ve Dünya ile aynı yörünge düzleminde olsaydı, her yeni ayda tam güneş tutulması olurdu. Ayrıca Ay’ın yörüngesi, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesine göre
yaklaşık 5 derece eğik olduğu için, gölgesi genellikle Dünya’yı örtmez. Tam tutulmada, Güneş diski Ay tarafından tamamen örtülür. Parçalı ve halkalı tutulmalarda Güneş’in sadece bir kısmı gizlenir.