Kültür ve Turizm Bakanlığı, Geleneksel Sanatlar Derneği ve UNESCO Türk Milli Komisyonu iş birliğinde hazırlanan forum, İstanbul Kültür Yolu Festivali kapsamında gerçekleştiriliyor.
Açılış programına katılan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu, kadim medeniyetlerin beşiği Türkiye’nin çok katmanlı bir yapıya sahip olduğunu belirterek, “Özellikle kültürel mirasımızı korumak, bu mirası yeni nesillere canlı tutmak ve aktarmak bizim en büyük sorumluluğumuz. Somut olmayan kültürel miras kavramı, adları yüzyıllar boyu süregelen gelenekleri, kadim bilgileri, el sanatları, ritüelleri ve yaşam tarzlarını barındırır. Bunları, toplumların kimliğini ve aidiyet duygusunu oluşturan en temel unsurlar olarak görüyoruz.” dedi.
Mumcu, UNESCO’nun 2003’te kabul ettiği Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması (SOKÜM) Sözleşmesi’nin bu değerlerin korunmasını sağlamak için atılmış en önemli adımlardan biri olduğunu aktararak, “Türkiye olarak bu sözleşmeye imza atan ilk ülkelerden biriyiz. Bundan gurur duyuyoruz. Yıllardır bu sözleşme çevresinde yürüttüğümüz çalışmalar, kültürel mirasımızın korunmasının yanında bu mirasın uluslararası düzeyde de tanınması ve korunmasını hedeflemektedir.” diye konuştu.
“Sivil toplum kuruluşları yerel kültürler için kilit role sahip”
Sivil toplum kuruluşlarının (STK), yerel kültürlerin yaşatılmasında, farkındalığın artırılmasında ve uluslararası iş birliklerinin geliştirilmesinde kilit role sahip olduğunu aktaran Mumcu, şunları kaydetti:
“Bu forum vesilesiyle yeni iş birliklerinin temellerinin atılacağına ve somut olmayan kültürel mirasın korunmasına yönelik yeni yaklaşımların geliştirileceğine olan inancımız tamdır. Türkiye olarak bu alanda ülkemizin değerlerini korumanın yanı sıra diğer ülkelerle çalışarak da kültürel çeşitliliği destekliyor, küresel kültürel mirasa katkı sağladığımızı düşünüyoruz.”
Batuhan Mumcu, somut olmayan kültürel mirası koruma sorumluluklarının geçmişten gelen değerlere sahip çıkmayla sınırlı olmadığını vurgulayarak, “Bu mirası günümüze adapte etmek, yeni nesillerle buluşturmak ve bu süreçte dijital teknolojiden eğitimden, toplumsal farkındalık yaratma kampanyalarından yararlanmak gerekmektedir. Bugün burada ele alacağımız yeni yaklaşımlar, bu mirası daha etkili bir şekilde korumamız ve geleceğe taşımamız açısından büyük önem arz etmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin kültürel mirasın korunması sürdürülebilirliğinde lider rol üstlendiğini vurgulayan Mumcu, “Umuyorum ki bu çalışmalar kültürel mirasın korunmasına, yeni perspektifler ve stratejiler geliştirilmesine vesile olacaktır.” dedi.
“UNESCO’ya daha fazla STK akredite etmenin yolunu arayacağız”
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürü Selim Terzi de göreve geldikten sonra somut olmayan kültürel mirasın, halk kültürünün ve yaşayan insan hazinelerinin kıymetini daha iyi anlama fırsatı bulduğunu dile getirerek, “Yapılan iş, gerçekten sadece Türkiye’nin değil, dünyanın geleceğine daha da güzel, umutlu bakacağımız işler yapmamız gerektiğini hissettiriyor. Bu anlamda STK ile yapacağımız çalışmaları çok önemsiyoruz.” ifadelerini kullandı.
UNESCO’ya kayıtlı 9 STK olduğunun altını çizen Terzi şöyle devam etti:
“Daha fazla STK’nın akredite olması için arkadaşlarımızla birlikte neler yapmamız gerektiğini sürekli konuşuyoruz. Daha fazla STK’mızı UNESCO’ya akredite etmenin yollarını hep birlikte arayacağız ve çalışacağız. Yaşayan miras çok kıymetli ve değerli. Ülkemiz bu anlamda gerçekten çok fazla topluluğa sahip. Şu anda ulusal envanterimize kayıtlı 341, yerel envanterde 1500’e yakın unsurumuz var.” diye konuştu.
Terzi, Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin İstanbul ayağı sebebiyle toplantının koordine edildiğini dile getirerek, şu bilgileri verdi:
“Türkiye Kültür Yolu Festivali her sene beş şehir daha eklenerek hayat bulmaya devam edecek. Bu anlamda genel müdürlüğümüzün iki arayışı var. Bunlardan biri bu festivali koordine etmek, hayata geçirmek. Bir diğeri de yaşayan mirasımızı önce çocuklara ve gençlere, sonra da bütün Türkiye’ye daha iyi anlatmak, sesini daha da yükseğe çıkarmak ve her yerde daha görünür kılmaktır. Onun için bu festivali çok önemsiyoruz.”
Genel müdürlüğün isminin ‘Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü’ olarak güncellendiğini sözlerine ekleyen Terzi, “Dolayısıyla içeriğini ve yapısını da tekrar gözden geçirdik. Görev yaptığımız süre içerisinde umudumuz, hedefimiz özellikle somut olmayan kültürel mirasla alakalı çok iyi bir hikaye yazmak, yazılacak o iyi hikayenin kahramanları arasında yer almak. Biz bu anlamda yapılacak çalışmaların sayısını artıracağız. Hedefimiz bu işi Türkiye’de çok daha görünür ve bilinir kılmak. Bu hikayeyi STK ile el ele, yürek yüreğe ve gönül gönüle yazmak.” ifadelerini kullandı.
“100’ün üzerinde projeyi ve faaliyeti hayata geçirdik”
Geleneksel Sanatlar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akcan ise, bugüne kadar ulusal ve uluslararası alanda 100’ün üzerinde projeyi ve faaliyeti hayata geçirdiklerini belirterek, “50’den fazla dijital ve basılı yayın ile somut olmayan miras alanında bilgi ve hizmet üretmeye devam etmekteyiz. Japonya’dan Azerbaycan’a İtalya’dan İran’a, Fransa’dan Kazakistan’a, Kore’den, Kolombiya’ya kadar pek çok ülkede faaliyette bulunan derneğimiz, kültür ve sanatın her alanında iş birliklerine açık ve sahip olduğu bilgi birikimini cömertçe paylaşmaya hazırdır. 2010’da UNESCO akreditasyon süreciyle diktiğimiz fidan ulusal ve uluslararası faaliyetlerle yeşerdi, gelişti ve bir ağaç oldu. Bugün bu ağacın en güzel meyvesini buradan hepimiz beraber tadıyoruz.” dedi.
Programda, “ICH STK Forumu Genel Tanıtımı ve STK Faaliyetlerine Genel Bakış”, “2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Türkiye”, “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması 2003 Sözleşmesi Uygulama Yönergelerine Göre UNESCO’da STK Akreditasyon Sistemi Prosedürü”, “Kültür 2030 Hedef Programı da Dahil Olmak Üzere SOKÜM ve Sürdürülebilir Kalkınma, Afrika Bağlamında SOKÜM’ün İyi Korunmasına İlişkin Mevcut Deneyimler”, “İklim Eylemi için Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunmasına İlişkin Forum Deklarasyonu da Dahil Olmak Üzere SOKÜM ve İklim Değişikliği”, “Toplumsal Cinsiyet ve Fikri Mülkiyet Çalışma Grubu Faaliyetleri” ve “İklim Değişikliği ve Çevre Çalışma Grubu Faaliyetleri, Yaşayan Miras ve Sivil Toplumun Geleceği” başlıklı oturumlar yapıldı.
Forum, yarın gerçekleştirilecek oturumların ardından sona erecek.
Muhabir: Ömer Mirza Şeker